Non-Hodgkin Lenfoma Hastalarında Semptom Öz Yönetimine İlişkin Geliştirilen Karar Destek Sisteminin Semptom Yönetimine, Yaşam Kalitesine ve Plansız Hastane Başvurularına Etkisi

Amaç: Bu araştırma, Non-Hodgkin Lenfoma hastalarında semptom öz yönetimine ilişkin karar destek sistemi (KDS) (Lymphoma Symptom CARE [LympCARE]) geliştirilmesi ve uygulamanın semptom yönetimi, yaşam kalitesi ve plansız hastane başvuruları üzerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma metodolojik ve randomize aktif kontrollü deneysel çalışma olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada Non-Hodgkin Lenfoma hastaları için mobil uyumlu KDS (LympCARE) geliştirilmiştir. İkinci aşamada girişim (LympCARE) grubundaki hastalar LympCARE üzerinden 3., 4. ve 5. kür kemoterapi sonrasında 3., 7. ve 10. günlerde semptom öz yönetimine ilişkin geliştirilen KDS ile semptom şiddetini değerlendirmiş ve öz yönetim stratejilerini uygulamışlardır. Aktif kontrol grubundaki hastalar LympCARE üzerinden sadece semptom şiddetini değerlendirmiş ve Türk Hematoloji Derneği’nin eğitim kitapçığını kullanmışlardır. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Rotterdam Semptom Checklisti, FACT-G Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Plansız Hastane Başvuruları İzlem Formu ile toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistiksel analizler, t-testi, varyans ve regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: LympCARE grubunun %18’i erkek, %85.7’si ≤60 yaşında ve aktif kontrol grubunun %18’i erkek, %64.3’ü ≤60 yaşındadır. LympCARE uzman görüşlerinin uyum düzeyleri yüksektir. LympCARE ve aktif kontrol grubunun semptom yönetimi ve yaşam kalitesi son test puan ortalamaları arasındaki farklılık istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Her iki grupta plansız hastane başvuruları azalmıştır. LympCARE grubunun %89.9’u, aktif kontrol grubunun %78’i mobil uyumlu KDS sistemini etkin bulmuştur.

Sonuç: Semptom öz yönetimine ilişkin geliştirilen KDS hastaların semptom yönetimi ile yaşam kalitesini artırmış ve plansız hastane başvurularını azaltmıştır. Semptom ilişkili KDS’ler ve web tabanlı semptom öz yönetim uygulamalarının kullanımının yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: hemşirelik, karar destek sistemi, Non-Hodgkin Lenfoma, plansız hastane başvuruları, semptom öz yönetimi, yaşam kalitesi.