ÖZET

Gebelik ebeveynlik rolüne atılan ilk adım olarak kadının yaşanmada bir dönüm noktasıdır. Bu süreç aynı zamanda yeni role uyum gerektiren bir kriz dönemi olarak da tanımlanabilmektedir. Sonuçta kadmın gebeliği ve gelecekteki annelik rolünü benimsemesi önemlidir. Bu dönüm noktasında gerçekleşecek değişimlere hazır olmada doğuma hazırlık sınıfları aile merkezli bakım çerçevesinde kadını ve ailesini fiziksel, psikolojik, sosyal, kültürel boyutları ite ele alarak gebelik doğum ve doğum sonrası dönemlerde değişimlere uyum sağlamasını kolaylaştırabilmektedir. Doğuma hazırlık sınıflarının kadınların doğum korkusunu azalttığı, doğum hakkında bilgilerini attırdığı, doğum sürecine uyumu kolaylaştırdığı, doğum algısını yükselttiği belirlenmiştir. Ayrıca doğuma hazırlık sınıfına katılan gebelerin doğum sonu dönemde postpartum anne ve bebeğe ait komplikasyonları daha az yaşadığı, daha etkin emzirdiği, daha fazla eş desteği aldığı ve ilk emzirme zamanının daha erken olduğunu gösteren çalışmalara rastlanmıştır, Görüldüğü gibi yapıları çalışmalarda; anne adaylarına gebelik doğum ve doğum sonrası bakım sürecine ilişkin, kendilerini geliştirmeleri ve kaygılarını azaltmaları bağlamında profesyonel destek sağlanmasının gerekliliği üzerinde durulmaktadır. Sağlık Bakanlığı özellikle son Anne Dostu Hastane Programı üzerinde çalışmalar yürütmekle ve bu program çerçevesinde verilen hizmetin, gebelik dönemi, travay, doğum- doğum sonrası bakım ve danışmanlık hizmetlerini kapsaması gerektiğini savunmaktadır. Ayrıca Sağlık Bakanlığının normal doğum oranının artırılıp primer sezeryan’la doğum oranının düşürülmesi için yürüttüğü çalışmalar çerçevesinde antenatal eğitimlerin önemi giderek artmaktadır. Bu çerçevede Ülkemizde 26 Şubat 2016 tarihinde Anne Dostu Hastane Bilgilendirme Toplantısı yapılmış, anne dostu hastane felsefesi; doğum eyleminin normalleştirilmesini, ebelik hizmetlerinin geliştirilmesini; gebe olan ve doğum yapan kadınların güçlendirilmesini; doğum yapan kadınların süreçle ilgili otonomilerinin tanınmasını ve aydınlatılmış olarak doğum öncesi, sonrası ve sonrasında verilecek kararlara tam katılımlarının desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Kadınların özgüvenlerinin ve otonomilerinin artırılması, güçlendirilmesi, kararlara katılımlarının desteklenmesi ve normal doğuma teşvik açısından, doğuma yönelik olumlu tutumun geliştirilmesi için doğuma hazırlık sınıflarının önemi bir kez daha karşımıza çıkmaktadır. Araştırmacılar tarafından yapılan literatür taramasında ülkemizde doğuma hazırlık sınıflarının anne adaylarında gebelik dönemine etkisini, doğum sürecine etkisini ve doğum sonu döneme etkisini inceleyen çalışmalar bulunduğu bu çalışmalardan bazılarında doğuma hazırlık sınıflarının etkili olduğu bazı çalışmalarda ise kontrol grubunda aynı sonuçlar alındığı görülmüştür. Eğitimin gebelik, doğum ve doğum sonu etkisine yönelik çalışma sonuçlarında farklılık olmasının yanı sıra doğuma hazırlık sınıflarının etkilerinin tümüyle bilinmediği ve deneysel çalışmalara ihtiyaç olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak doğuma hazırlık sınıflarının etkilerinin anlaşılması için yapılacak araştırmaların kanıt düzeyinin belirlenmesinde yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Literatür taramasında mevcut konu hakkında çalışma sayısının sınırlı olması, doğuma hazırlık sınıflarının doğum tutumu ve özgüven düzeyi üzerindeki etkilerini hem doğum öncesi hem de doğum sonrası inceleyen bir yayına rastlanmaması nedeniyle literatürdeki mevcut eksikliğe !şık tutabileceği düşünülerek planlanmıştır. Bu araştırmanın amacı, doğuma hazırlık sınıflarını anne adaylarının doğum eylemine karşı tutumu ve özgüven düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılacaktır. Üç aşamadan 05uşacak eğitim öncesi — eğitim sonrası modelli deneysel ve prospektif tipte planlanan çalışma, Ol .09.2016-01,09.2017 tarihleri arasında uygulanacaktır. Yapılan güç analizi sonucunda çalışmaya 60 deney,60 kontrol olmak üzere 120 vaka alınması planlanmıştır.

Araştırma aşamaları: Araştırma üç aşamalı olarak yürütülecektir. Birinci aşama; Deney grubundaki Gebelerin eğitimini kapsayacaktır. [Eğitimlerde klasik barkovizyon kullanımı konu anlatımı ile birlikte lamaze felsefesi, aktif doğum felsefesi ve hipnobirthing felsefelerinin sentezlenerek kullanıldığı uygulamaların kombinasyonundan oluşan bir model benimsenmiştir. Rogram boyunca teorik ve pratik bilgilere eşit olarak yer verilmiştir. Bunlar arasında nefes çalışmaları; rol Play, psikodrama, gevşeme egzersizleri, imgelemeler, zihin çalışmaları, çiftli oyunlar, doğum pozisyonları, çiftlerde güven çalışmaları, film gösterimi gibi yöntemler yer almakladır. Haftalara göre eğitimde Gebelikte Sağlık, Doğum ve Nefes Egzersizleri, Anne Sütü ve Emzirme Teknikleri, Bebek Bakımı, Loğusalık ve Aile Planlaması konuları anlatılacaktır. Eğitim öncesi deney g:ubu gebelere kişisel veri formu, doğum tutum ölçeği, Pharis özgüven ölçeği, anlamsal farklılık ölçeği anne olarak ben doldurtulacaktır. Kontrol grubunda ise bu anketler ilk karşılaşmada doldurtulacaktır. İkinci aşama; Deney grubuna eğitim sonunda katılım belgesi verilmeden önce ve kontrol grubuna ilk   6 hafta sonra tekrar anlamsal farklılık ölçeği anne olarak ben, doğum tutum ölçeği ve Pharis özgüven ölçeği uygulanacaktır. Üçüncü aşama; Hem deney hem de kontrol grubuna doğum sonu 4.-6.haftalar arasında anlamsal farklılık ölçeği anne olarak ben ile Pharis özgüven ölçeği uygulanacaktır. Yeterli sayıya ulaştıktan sonra veriler SPSS paket programına girilecek norma] dağıtım özelliği gösterip göstermeme durumuna bağlı olarak uygun istatistiksel yöntemler kutlanılarak değerIendirilecektir.

Yapılan sınırlı sayıdaki araştırmaların aksine doğuma hazırlık sınıflarına katılımının doğum tutumu ve özgüven düzeyine etkisini doğum öncesi dönemden başlayarak doğum sonu dönemi de kapsayacak şekilde ölçen bir çalışma olması nedeniyle hemşirelik literatürüne ve bu konuda yapılacak uygulamalarına yenilik katması, ışık tutması, doğum öncesi bakim felsefesinin benimsenmeye başlanması için rehber oluşturması ve gelecekteki doğuma hazırlık sınıflarının şekillendirilmesinde de rehber olarak katkı sağlayacağı düşünülmektedir

Anahtar Sözcükler

Doğuma hazırlık sınıfları, doğum tutum, özgüven