ÖZET

Giriş: Postpartum dönem özellikle ilk kez anne olan kadınlar için rol geçişleri yaşadıkları zorlu bir süreçtir. Bu dönemde lohusalarda uyku bozukluğu, yorgunluk ve depresyon riskinde artma görülür. Amaç: Bu araştırmadaki araştırmacıların amacı yorgunluk yaşayan ve depresyon gelişme riski olan primipar lohusalara, Levine’in, koruma modeli rehberliğinde verilen bütüncül bakımla, postpartum uykusuzluğu ve yorgunluğu gidermek, yapısal, kişisel ve sosyal bütünlüğü koruyarak postpartum depresyon gelişme riskini azaltmaktır.

Metod: Bu araştırma tek kör randomize kontrollü deneysel bir çalışmadır. Çalışma 112 primipar lohusa (56 deney, 56 kontrol) ile gerçekleştirildi. Deney grubundaki lohusalara Levine’in koruma modeli rehberliğinde bir hemşirelik bakım programı hazırlandı. Postpartum dönemde hazırlanan hemşirelik bakım programı doğrultusunda 7 ev ziyareti yapıldı. Ev ziyaretlerinde emzirme, kişisel hijyen, yorgunluk, uykusuzluk ve beslenme ile ilgili eğitimler ve eğitim kitapçıkları verildi. Dördüncü ev ziyaretinden itibaren pilates egzersizleri yaptırıldı. Kontrol grubundaki lohusalara rutin bakım verildi. Veriler; Kişisel Bilgi Formu, Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası, Postpartum Fiziksel Semptom Şiddeti Ölçeği, Postpartum Uyku Kalitesi Ölçeği, Edinburg Doğum Sonu Depression Ölçeği

ve Doğum Sonu Destek Ölçeği ile toplandı.

Bulgular: Levine’in koruma modeli rehberliğinde verilen bütüncül bakımla deney grubundaki primipar lohusaların, uyku kalitelerinin arttığı, postpartum yorgunluklarının azaldığı ve enerjilerinin arttığı, yapısal, kişisel ve sosyal bütünlüklerinin korunduğu ve postpartum depresyon gelişme riskinin azaldığı belirlendi.

Sonuç: Levine’in koruma modeli rehberliğinde primipar lohusalara verilen bakım uyku kalitesini artırmada, yorgunluğu azaltmada ve postpartum depresyon gelişme riskini azaltmada etkili oldu. Pratikte uygulanması: Postpartum dönemdeki lohusaların yorgunluğunu ve depresyon riskini azaltmak, uyku kalitesini arttırmak için Levine’in koruma modeli kullanılabilir.

Anahtar kelimeler: Levine’in koruma modeli, yorgunluk, uyku kalitesi, postpartum depresyon, hemşirelik bakımı