ÖZET

Amaç: Bu araştırmanın amacı, öğrencilerde sağlık inanç modeli temelli yaratıcı drama eğitiminin sağlık denetim odağı ve sigara algısına etkisini değerlendirmektir.

Materyal ve Metot: Randomize kontrollü deneysel olarak yürütülen bu araştırma; Erzurum il merkezinde bulunan iki ortaokulda Ocak – Aralık 2019 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Araştırmanın örneklemini güç analizi ile belirlenmiş olan 80 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Sağlık Denetim Odağı Ölçeği ve Karar Denge Ölçeği olmak üzere üç materyal kullanılmıştır. Deney grubunda yer alan öğrencilere 6 oturum süren, sağlık inanç modeline dayalı olarak hazırlanmış yaratıcı drama eğitimleri verilmiştir. Verilerin kodlanması, istatistiksel analizi ve değerlendirilmesi aşamasında SPSS 20.0 istatistik paket programından yararlanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ortalama, standart sapma, sayı ve

yüzdeliklerin yanı sıra, istatistiksel karşılaştırmalarda verilerin özelliklerine göre ki-kare analizi, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney – U analizi ve bağımlı gruplarda t testi kullanılmıştır.

Bulgular: Yaratıcı drama uygulamasına katılan deney grubundaki öğrencilerin Çok Boyutlu Sağlık Denetim Odağı Ölçeğinin iç kontrol alt boyutunda anlamlı bir artış, dış kontrol alt boyutunda ise anlamlı bir düşüş saptanmıştır (p<0.05). Karar Denge Ölçeğinden ise deney grubundaki öğrencilerin yarar alt boyutu son test puanında anlamlı bir düşüş, zarar alt boyutunda ise anlamlı bir artış saptanmıştır (p<0.05)

Sonuç: Drama uygulamaları sağlık denetim odağı ve sigara algısına olumlu yönde bir değişikliğe neden olmuştur. Bu açıdan drama uygulamalarının sağlık eğitimine entegre edilerek öğrencilerin eğitimde aktif rol alması sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler: Denetim odağı, hemşirelik, sağlık inanç modeli, sigara algısı, yaratıcı drama