Amaç: Bu araştırma modifiye radikal mastektomi uygulanan kadınlarda bilinçli farkındalık temelli meditasyon ve yoganın stres, beden algısı, benlik saygısı ve cinsel uyum düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma randomize kontrollü deneysel tasarıma sahiptir. Araştırma örneklemini mastektomi sonrası rutin kontrollerine devam eden 39 kadın (Müdahale grubu=19, Kontrol grubu=20) oluşturmuştur. Müdahale grubundaki kadınlarla sekiz hafta süresince farkındalık temelli meditasyon ve yoga uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, “Kişisel Bilgi Formu”, “Algılanan Stres Ölçeği”, “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği”, “Cinsel Uyum ve Beden İmajı Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında gerçekleştirilen yoga ve meditasyon uygulamaları Mayıs-Ağustos 2023 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Araştırmanın verileri SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 29.0 paket programı ile iki bağımsız grup karşılaştırması için “Independent Sample t testi, grup içi tekrarlı karşılaştırmalarda ise Repeated measure ANOVA testinden yararlanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırmanın deneysel kaydı ClinicalTrials.gov adresinden yapılmıştır (NCT06110832).
Bulgular: Farkındalık temelli uygulama sonrası müdahale grubunda algılanan stres ve cinsellikte memelere yüklenen anlam son test ölçümünde anlamlı olarak azaldı (p<0,05); benlik saygısı ve beden algısı anlamlı olarak arttı (p<0,05); cinsel fonksiyona yönelik sonuçlarda ise istatistiksel açıdan anlamlı fark saptanmadı (p>0,05).
Sonuç: Araştırma sonuçları farkındalık temelli meditasyon ve yoganın modifiye radikal mastektomi uygulanan kadınlarda algılanan stres, beden algısı, benlik saygısı üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Araştırma bulguları doğrultusunda meme kanseri hastaları başta olmak üzere tüm onkolojik hastaların ameliyat öncesi dönem de dahil olmak üzere bilinçli farkındalık temelli stres azaltma programları ile desteklenmesi önerilmektedir.
Anahtar kelimeler: Mastektomi; bilinçli farkındalık; meditasyon; benlik saygısı; beden algısı; cinsel uyum